Piątek, 26 sierpnia, godz. 23:00
Kolegiata pw. Bożego Ciała
Wykonawcy:
Mateusz Kowalski – viola da gamba
Pod koniec XVI wieku w Anglii narodziła się wspaniała tradycja muzyczna, którą współcześnie określa się terminem „lyra viol”. Violę da gamba zaczęto wtedy przestrajać, szukając większych możliwości akordowych instrumentu (na wzór renesansowej lutni) oraz pełniejszego brzmienia i dłuższego rezonansu. To dążenie doprowadziło do stworzenia olbrzymiego repertuaru, na który składają się tysiące dłuższych lub krótszych, głównie solowych utworów na violę, którą można było przestroić na 59 sposobów (tyle strojów zostało zidentyfikowanych w całym zachowanym repertuarze). Kompozycje zapisane – znów na wzór lutni – tabulaturą francuską, wydawane były drukiem (głównie w pierwszym ćwierćwieczu XVII w.) bądź spisywane ręcznie (przez cały wiek XVII – ponad 80 zachowanych manuskryptów). Lyra viol weszła również na inne, zdominowane do tej pory przez lutnię pole – solową pieśń z akompaniamentem instrumentalnym. Narodziny tradycji lyra viol zbiegły się w czasie z panującą w angielskiej sztuce tego czasu „modą” na melancholię. Bez względu na to, jak niegdyś i jak dziś definiuje się to pojęcie – czy to na niwie rozważań naukowo-medycznych, czy też filozoficznych – pojęciu temu zawsze towarzyszyło uczucie smutku. Ten mógł być wywołany różnymi czynnikami: np. świadomością nieuchronności losu ludzkiego, zła panującego w świecie czy też utratą bliskiej osoby. Na festiwalu Pieśń Naszych Korzeni już od kilku lat fizycznie brak Macieja Kazińskiego. Jest On jednak obecny we wspomnieniach i dzięki instrumentom, które do niego należały. Viola da gamba, na której
zagram, należała do Macieja. Kopię angielskiego instrumentu autorstwa Henry’ego Smitha z 1637 r. wykonał dla niego gdański lutnik, Jacek Wesołowski. Jego też już z nami nie ma – odszedł niespełna rok temu.
Oni niech odpoczywają w pokoju, a instrument, który powołali do istnienia, niech „opowiada” o Nich.
Mateusz Kowalski
Mateusz Kowalski studiował grę na violi da gamba w Krakowskim Konserwatorium im. W. Lutosławskiego w klasie Kazimierza Pyzika oraz w Akademii Muzycznej w Krakowie u Marcina Zalewskiego. W 2009 roku uzyskał w tej uczelni
dyplom z wyróżnieniem. Swoje umiejętności doskonalił w Królewskim Konserwatorium w Hadze, kształcąc się u Philippe’a Pierlota i Rainera Zipperlinga. Uczestniczył w kursach i lekcjach gambowych, prowadzonych przez takich muzyków, jak Paolo Pandolfo, Marianne Muller, Petr Wagner, Christine Plubeau, Mark Caudle oraz w projektach orkiestrowych pod kierunkiem Jacques’a Ogga i Manfreda Cordesa.
Jest członkiem zespołu Floripari, specjalizującego się w muzyce renesansu, mającego siedzibę na Zamku Królewskim na Wawelu. Występuje również w kilku innych formacjach muzyki dawnej w Polsce (Consortium Sedinum, Camerata Cracovia), a także w międzynarodowym Ensemble Barocum oraz wileńskim Brevis Consort. Z zespołami tymi występuje w Polsce i za granicą (m.in. w Holandii, Szkocji, Bułgarii, Rumunii, Niemczech, Litwie, Hiszpanii, Australii). Współpracuje również z Baletem Dworskim Cracovia Danza oraz zespołem Capella Cracoviensis. Od 2013 jest asystentem w klasie violi da gamba krakowskiej Akademii Muzycznej. W 2020 roku uzyskał w macierzystej uczelni tytuł doktora sztuk muzycznych.
Prowadzi wokalny zespół Perfugium, którego głównym polem zainteresowań jest religijna muzyka dawnych epok oraz tradycyjne pieśni Kościoła w Polsce. Z zespołem tym wydał pięć płyt CD. Współpracuje z Dominikańskim Ośrodkiem
Liturgicznym, biorąc udział w nagraniach i prowadząc warsztaty muzyki liturgicznej.
Przez kilka lat był członkiem Bractwa Lutni z Dworu na Wysokiej, wokalnej grupy prowadzonej przez lutnistę Antoniego Pilcha. Z zespołem tym brał udział w następujących wydarzeniach: Festival d’Ile de France (w ramach Roku Polskiego we
Francji), reprezentacja Województwa Małopolskiego na wystawie Expo Hanower ‘2000, koncerty na zaproszenie Konsulatu Polskiego w Barcelonie, trzykrotny udział w Festiwalu Trialogos w Tallinie (tam m.in. wspólne występy z estońskim zespołem Linnamusikud oraz zespołem Sirin z Moskwy), koncert z udziałem trębacza Tomasza Stańki
(połączenie polskiej pieśni pasyjnej z jazzową improwizacją).